راهنمای جامع بلاکچین Humanode؛ ترکیب بیومتریک با دنیای بلاکچین

بلاکچین Humanode چیست؟

در دوره‌ای که تمرکززدایی به عنوان رکن اصلی فناوری بلاکچین شناخته می‌شود، پروژه‌ای با نام Humanode رویکرد متفاوتی را در پیش گرفته است. در این دوره اغلب شبکه‌های بلاکچینی قدرت خود را بر پایه منابع مالی یا قدرت پردازشی نودها توزیع می‌کنند، اما در این بین بلاکچین Humanode که با نام بلاکچین انسانی نیز شناخته می‌شود، ایده‌ای بنیادین و متفاوت را دنبال می‌کند و توسعه دهندگان این پروژه اعلام کرده‌اند که یک انسان واقعی می‌تواند یک نود و یک رای باشد. اما به صورت دقیق منظور تیم توسعه دهنده این پروژه چیست؟

بهتر است بدانید که هیومنود با اتکا به فناوری بیومتریک و الگوریتم رمزنگاری پیشرفته شرایطی فراهم کرده تا در این پروژه تنها انسان‌های منحصر به‌فرد قادر به مشارکت در اجماع شبکه باشند. البته اولین بار ایده این پروژه در سال 2017 توسط داتو کاوازی (Dato Kavazi) و ویکتور اسمیرنوف (Victor Smirnov)، از محققان موسسه Paradigm، مطرح شد. با این حال توسعه این پروژه کمی زمان بر بود و از سال 2020 هیومنود فعالیت خود را آغاز کرد.

اکنون ممکن است عده‌ای با خود فکر کنند که بلاکچین Humanode تنها به کمک همین دو توسعه‌دهنده راه‌اندازی شده است، اما باید بگوییم که این شبکه بلاکچینی از تیم توسعه‌دهنده بزرگی برخوردار است و متخصصان حرفه از سراسر دنیا آن تیم را تشکیل داده‌اند. افرادی همچون ساشا شیلینا (Sasha Shilina)، مینگ‌دونگ لی، رافائل کونترراس، هاردیک گاجرا و دمیتری لاورِنف از اعضای مطرح تیم هستند که سابقه زیادی در پروژه‌های متن باز و ساختارهای رمزنگاری شده دارند و در کنار یکدیگر توانسته‌اند این بلاکچین نوآورانه را شکل دهند.

هدف اصلی این تیم از راه‌اندازی بلاکچین هیومنود ایجاد یک شبکه بلاکچینی است که فارغ از قدرت مالی و محاسباتی، صرفا براساس وجود افراد واقعی و تایید هویت منحصر به‌فرد آن‌ها بنا شده‌ باشد. همانطور که در وایت پیپر Humanode نوشته شده:

“Humanode یک شبکه بلاکچین عمومی است که با استفاده از فناوری احراز هویت بیومتریک منحصربه‌فرد، مقاومت بالایی در برابر حملات هویتی (Sybil attacks) ایجاد می‌کند. این شبکه مبتنی بر مدل اجماع انسانی واقعی (one human, one node) طراحی شده است تا تعادل قدرت در شبکه را حفظ کند و با استفاده از طریق مکانیزم‌های رمزنگاری پیشرفته، از حریم خصوصی کاربران محافظت نماید.”

بلاکچین Humanode چگونه کار می‌کند؟

بلاکچین Humanode برای پیاده‌سازی اهداف خود از الگوریتم اجماع متفاوت استفاده می‌کند و به جای اینکه مانند سایر شبکه‌های بلاکچینی از الگوریتم اثبات سهام یا اثبات کار استفاده کند بر الگوریتم اثبات یکتایی بیومتریک (Proof-of-Uniqueness) متکی است. در این الگوریتم هر کاربر به یک نود در شبکه تبدیل می‌شود و باید هویت خود را از طریق تشخیص چهره سه‌بعدی و الگوریتم پیشرفته زنده بودن (liveness detection) ثابت کند. به صورت کلی فرایند احراز هویت بیومتریک در بلاکچین Humanode با استفاده از الگوریتم‌های رمزنگاری و تکنولوژی اثبات دانش صفر (Zero-Knowledge Proof)، به شکلی طراحی شده که حریم خصوصی کاربر کاملا محفوظ بماند.

از همین رو پس از تایید موفقیت آمیز احراز هویت، کاربر به یک نود فعال در شبکه تبدیل می‌شود و قدرتی برابر با سایر نودهای شبکه های بلاکچینی دارد. اثبات یکتایی بیومتریک که به تازگی از آن استفاده می‌شود علاوه‌بر جلوگیری از حملات Sybil، هزینه راه‌اندازی نود را برای همه کاربران یکسان و عادلانه می‌سازد. همچنین بهتر است بدانید که بلاکچین Humanode بر اساس نرم افزار فریم ورک Substrate ساخته شده و با ماشین مجازی اتریوم (EVM) سازگار است. استفاده از این فناوری‌ها در بلاکچین هیومنود باعث می‌شود امکان اجرای قرارداد هوشمند در این پروژه فراهم شود.

البته برای درک عمیق‌تر عملکرد بلاکچین Humanode، پیش از هر چیز آشنایی با مفهوم نود یا گره در ساختار شبکه‌های بلاکچینی ضروری است. نودها در واقع واحدهای پردازشی و ذخیره‌سازی هستند که وظایف کلیدی همچون اعتبارسنجی تراکنش‌ها، حفظ انسجام دفتر کل توزیع‌شده و مشارکت در فرآیند اجماع را بر عهده دارند. برای آشنایی کامل با عملکرد، انواع و اهمیت نودها در اکوسیستم بلاکچین، می‌توانید به مقاله جامع «نود چیست؟» مراجعه کنید که به‌صورت تخصصی به این موضوع پرداخته شده است.

بلاکچین انسانی چه کاربردی دارد؟

نقش فناوری بیومتریک در بلاکچین Humanode

همانطور که پیش‌تر به آن اشاره شد بلاکچین Humanode متکی به بیومتریک است، اما بیومتریک چه نقشی در این بلاکچین دارد؟ نقش بیومتریک در Humanode به‌مراتب فراتر از صرف یک ابزار احراز هویت است؛ در واقع، بیومتریک هسته اصلی ساختار اجماع و تمرکززدایی در این پروژه را شکل می‌دهد.
در هیومنود کاربران با استفاده از اسکن سه‌بعدی چهره و تکنولوژی‌های زنده‌بودن، می‌توانند ثابت کنند که انسان، واقعی هستند. به صورت کلی این ابتکار توسط ابزارهایی همچون BioAuth و SDK بیومتریک اختصاصی Humanode انجام می‌شود.

بنابراین بدون استفاده از بیومتریک امکان انجام این فرایند وجود ندارد، با این تفاسیر می‌توان گفت بیومتریک نقش اصلی در شبکه بلاکچین انسانی ایفا می‌کند و استفاده از آن برای انجام اهداف شبکه الزامی است. البته کاربردهای بیومتریک در هیومنود به همین مورد خلاصه نمی‌شود، بلکه این فناوری از مزایای متعددی نیز برخوردار است و می‌تواند از جعل هویت و نودهای تکراری جلوگیری کند، همچنین سطح امنیت شبکه را افزایش داده و هزینه‌هایی که برای مشارکت در پروژه نیاز است را کاهش می‌دهد.

با این حال در این مسیر چالش‌هایی نیز وجود دارد؛ از جمله چالش‌های این فناوری می‌توان به نگرانی‌های مربوط به حفظ حریم خصوصی و نیاز به سخت‌افزار خاص برای اسکن دقیق چهره اشاره کرد. بلاکچین Humanode با بهره‌گیری از اثبات‌ دانش صفر و رمزنگاری غیرقابل برگشت، اطلاعات کاربران را به‌گونه‌ای ذخیره می‌کند که حتی تیم توسعه نیز قادر به بازیابی اطلاعات خام بیومتریک نیست. البته فناوری بیومتریک هیومنود در مقایسه با سایر روش‌های احراز هویت در بلاکچین همچون کیف پول‌ها یا امضای دیجیتال، از دقت بالاتری برخوردار است. در این باوره وبلاگ رسمی پروژه Humanode اعلام کرده:

“با رمزنگاری داده‌های بیومتریک و اعمال اثبات دانش صفر، Humanode موفق شده است احراز هویت را بدون افشای اطلاعات انجام دهد، بدون اینکه در امنیت یا دقت آن خدشه‌ای وارد شود.”

مزایا و معایب بلاکچین Humanode

تا به اینجای مقاله برخی از مزایای بلاکچین Humanode را معرفی کردیم اما بهتر است بدانید که بلاکچین انسانی مزایای دیگری نیز دارد که در این بخش به آن‌ها می‌پردازیم. یکی از مزایای اصلی Humanode این است که تمرکززدایی را نه بر اساس میزان سرمایه یا توان پردازشی، بلکه بر اساس حضور واقعی انسان‌ها در شبکه محقق می‌کند. این رویکرد، به‌شدت از حملات Sybil جلوگیری می‌کند و مدل جدیدی از اعتماد در شبکه‌های توزیع‌شده ایجاد می‌کند. به صورت کلی حمله Sybil تهدیدی برای امنیت یک شبکه است که در آن کاربر سعی می‌کند با ایجاد حساب‌‌ها یا نودهای جعلی، کنترل شبکه را در دست بگیرد.

شفافیت در ساختار رای‌دهی، مشارکت و امکان حضور افراد در سراسر دنیا در پروژه از دیگر نقاط قوت هیومنود شناخته می‌شود. البته این بلاکچین در کنار داشتن مزایای متعدد معایب و چالش‌هایی نیز دارد که نباید از آن‌ها غافل شد. به صورت کلی بلاکچین Humanode به تجهیزات خاصی برای ثبت بیومتریک نیاز دارد و محدودیت‌های مقیاس‌پذیری به دلیل تایید هویت چهره از جمله مواردی هستند که مورد انتقاد کارشناسان قرار گرفته‌اند. با در نظر داشتن این موضوع برخی تحلیل‌گران امنیتی هشدار داده‌اند، اگرچه رمزنگاری هیومنود قدرتمند است، اما همواره باید به‌روزرسانی و بررسی شود تا ریسک‌های ناشی از پیشرفت‌های آینده این فناوری از بین برود.

ارز HMND چیست؟

ارز هیومن نود رمز ارز بومی بلاکچین Humanode است که در بازار ارزهای دیجیتال با نماد اختصاری HMND شناخته می‌شود. این رمز ارز تامین کارمزد تراکنش‌ها، اجرای قراردادهای هوشمند، مشارکت در حاکمیت شبکه و تاییدات بیومتریک مورد استفاده قرار می‌گیرد. HMND جزو آن دسته از رمز ارزهایی است که عرضه محدودی دارد و تنها 400 میلیون واحد از این توکن وجود دارد که بخشی از آن طی مراحل مختلف تامین مالی، توزیع شده است.

داده‌های سایت Coinmarketcap نشان می‌دهد که در زمان نوشتن این مقاله (1404/03/12) ارز دیجیتال HMND با قیمت 0.02951 دلار معامله می‌شود و با ارزش بازار 3,355,902.7 دلاری رتبه 1505 بازار را به خود اختصاص داده است. این توکن بر پایه سیاست توزیع برابر، برای حمایت از مدل «یک انسان، یک رای» طراحی شده و در آینده ممکن است نقش کلیدی‌تری در دائوهای مبتنی بر Humanode ایفا کند.

جمع بندی

بلاکچین Humanode با تلفیق دقیق فناوری‌های بیومتریک، بلاکچین و رمزنگاری پیشرفته، سعی می‌کند تا مدلی از تمرکززدایی واقعی را پیاده‌سازی کند که در آن، هر انسان، صرف‌نظر از ثروت یا قدرت پردازشی، در ساختار شبکه سهیم باشد و به جای نودها عمل کند. البته این پروژه از مزایای زیادی برخوردار است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به جلوگیری از حملات Sybil، ایجاد ساختار رای‌گیری عادلانه و حفظ حریم خصوصی کاربران اشاره کرد. به صورت کلی ویژگی‌های گسترده هیومنود باعث شده توجه بسیاری از فعالان حوزه بلاکچین به این پروژه جلب شود.