cpi چیست؟ آشنایی با شاخص قیمت مصرف کننده

شاخص cpi چیست؟

CPI یا شاخص قیمت مصرف کننده یکی از مهم‌ترین معیارها برای محاسبه نرخ تورم در دنیای اقتصاد است. این شاخص کلیدی، تغییرات قیمت تعداد زیادی از کالاها و خدمات مصرفی را که خانوارها به طور معمول از آن‌ها استفاده می‌کنند، نشان می‌دهد. البته تمامی کالاها و خدمات در این شاخص قرار نمی‌گیرند و کالاها و خدماتی که در محاسبه CPI لحاظ می‌شوند، شامل مواد غذایی، مسکن، حمل و نقل، بهداشت و درمان، آموزش و تفریحات می‌باشند.

شاخص CPI در بیشتر حوزه‌ها کاربرد دارد، سیاست گذاران اقتصادی از این شاخص برای تنظیم سیاست‌های پولی و مالی، افراد عادی نیز برای ارزیابی تغییرات قدرت خرید و تطبیق درآمد با هزینه‌های زندگی و برنامه‌های مالی خود استفاده می‌کنند. همچنین این شاخص کلیدی در تعیین نرخ بهره توسط بانک‌های مرکزی، نیز نقش مهمی دارد و کسب و کارها و سرمایه گذاران از آن به عنوان ابزاری برای تحلیل روندهای اقتصادی و تصمیم‌گیری‌های مالی استفاده می‌کنند.

انواع شاخص های قیمت مصرف کننده

شاخص قیمت مصرف کننده (CPI) انواع متفاوتی دارد و هر یک از آن‌ها برای ارزیابی وضعیت اقتصادی در بخش‌های مختلف جامعه و اهداف خاص طراحی شده‌اند. یکی از این شاخص‌ها ( برای تمام مصرف کنندگان شهری) CPI-U نام دارد که این شاخص تقریبا 93 درصد از جمعیت ایالات متحده آمریکا را در بر می‌گیرد. به صورت کلی این شاخص تغییرات قیمت‌ها را در یک سبد از کالاها و خدمات که نمایانگر هزینه‌های زندگی در مناطق شهری است، اندازه‌گیری می‌کند. با در نظر داشتن این موضوع بهتر است بدانید که داده‌های حاصل از CPI-U معمولا برای تحلیل‌های اقتصادی کلان، بررسی نرخ تورم و همچنین تصمیم‌گیری‌های سیاست‌گذاران مالی و اقتصادی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نوع دیگر شاخص قیمت مصرف‌کننده، برای کارگران شهری و کارمندان دفتری است که CPI-W نام دارد و این شاخص کلیدی 29 درصد از جمعیت جامعه را پوشش می‌دهد. به صورت کلی این گروه عمدتا شامل افرادی است که کارمند هستند و براساس میزان ساعتی که کار می‌کنند حقوق دریافت می‌کنند و برای تنظیم پرداخت‌های امنیت اجتماعی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

البته هر کدام از این شاخص‌ها از دسته بندی‌های متفاوتی همچون کالاها و خدمات تشکیل شده‌اند و به‌طور دقیق تغییرات قیمت را در بخش‌های مختلف اقتصادی همچون مواد غذایی، انرژی، مسکن و خدمات بهداشتی و درمانی منعطف می‌کنند. به صورت کلی این تقسیم بندی‌ها به تحلیل دقیق‌تر تورم در بخش‌های مختلف کمک می‌کند و به عنوان ابزاری مهم و کارآمد برای سیاست‌مداران، کسب و کارها و همچنین مصرف‌کنندگان است و با کمک این شاخص آن‌ها می‌توانند درک بهتری در خصوص روند قیمت‌ها داشته باشند و تصمیمات بهتری در دنیای اقتصاد بگیرند.

نحوه محاسبه شاخص cpi چگونه است؟

اکنون که به سوال CPI چیست پاسخ مناسب دادیم بهتر است بدانید که برای محاسبه شاخص قیمت مصرف کننده (CPI) سیاستگذاران یا کسب و کارها ابتدا باید یک سبد کالا و خدمات که نمایانگر مصرف عمومی مردم است، انتخاب می‌کنند که این سبد شامل کالاهایی همچون مواد غذایی، مسکن، حمل و نقل و بهداشت است. پس از آن قیمت‌های کالاهای داخل سبد را در یک دوره زمانی خاص مانند ماهانه یا سالانه جمع آوری کنند. برای محاسبه CPI، قیمت‌های فعلی این کالاها با قیمت‌های مشابه در سال پایه مقایسه می‌شود و با فرمول زیر شاخص قیمت مصرف کننده را مشخص می‌کنند که این فرمول عبارت‌اند از:

CPI = (هزینه سبد کالاها در دوره جاری / هزینه سبد کالاها در سال پایه) × 100
نتیجه محاسبه شاخص cpi به صورت درصدی نمایش داده می‌شود و نشان دهنده میزان تغییرات قیمت‌ها نسبت به سال پایه است. با در نظر داشتن این موضوع CPI با استفاده از میانگین وزنی قیمت‌ها محاسبه می‌شود، به‌طوری‌که هر کالا یا خدمات بسته به سهمش در هزینه خانوار وزن داده می‌شود.

cpi چه تاثیری در بازار ارز دیجیتال دارد؟

شاخص قیمت مصرف کننده یا همان CPI در بیشتر حوزه‌ها کاربرد دارد و در بازار ارزهای دیجیتال نیز تاثیر به‌سزایی دارد، زیرا تغییرات این شاخص می‌تواند نشانه‌ای از تورم یا رکود اقتصادی باشد. به صورت کلی افزایش شاخص CPI به معنای رشد تورم بوده و ممکن است ارزش زمانی پول را کاهش دهد و مشکلات زیادی ایجاد کند. همچنین افزایش شاخص قیمت مصرف کننده منجر به افزایش نرخ بهره توسط بانک‌های مرکزی شود. از همین رو زمانی که نرخ بهره افزایش پیدا می‌کند سرمایه گذاران و معامله گران ترجیح می‌دهند به جای سرمایه گذاری در دارایی‌های پر ریسکی همچون ارزهای دیجیتال سرمایه خود را در بانک‌ها سپرده گذاری کرده و سود بیشتری کسب کنند.

در این صورت تقاضا برای سرمایه گذاری در بازارهای مالی کاهش می‌یابد و بازارهای مالی با رکود روبرو می‌‌شوند. در مقابل کاهش CPI به معنای کاهش تورم است و در پی آن ممکن است منجر به کاهش نرخ بهره نیز شود. از همین رو زمانی که نرخ بهره کاهش پیدا کند افراد به جای سپرده‌گذاری در بانک‍‌ها سرمایه خود را وارد بازار می‌کنند که این امر منجر به افزایش تقاضا برای ارزهای دیجیتال می‌شود. اکنون که با تاثیر CPI در بازار ارزهای دیجیتال آشنا شدید ممکن است این سوال برای شما ایجاد شود که تاثیر cpi در فارکس چیست؟

به صورت کلی باید بگوییم که تاثیر CPI در فارکس نیز مشابه تاثیر آن در بازار ارزهای دیجیتال است و با افزایش شاخص قدرت مصرف کننده تقاضا برای سرمایه گذاری در فارکس نیز کاهش پیدا می‌کند و با کاهش شاخص CPI ممکن است تقاضا برای سرمایه گذاری در فارکس افزایش پیدا می‌کند.

جمع بندی

در پایان، شاخص قیمت مصرف کننده یا CPI ابزاری حیاتی برای اندازه‌گیری تغییرات قیمت‌ها و نرخ تورم در دنیای اقتصادی است. به صورت کلی این شاخص نه تنها به‌عنوان معیاری برای تحلیل وضعیت اقتصادی کشورها استفاده می‌شود، بلکه تاثیرات مستقیمی بر بازارهای مالی، همچون بازار ارزهای دیجیتال و فارکس دارد. البته اکنون ممکن است این سوال برایتان ایجاد شود که چرا CPI بر بازارهای مالی تاثیر می‌گذارد؟

در پاسخ به این سوال باید بگوییم تغییرات CPI می‌تواند تغییراتی در سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی، از جمله نرخ بهره، به وجود آورد که این موضوع خود موجب نوسانات زیادی در بازارهای مالی می‌شود و همچنین می‌تواند تاثیرات زیادی در افزایش و کاهش تقاضا داشته باشد. از همین رو در این مقاله به توضیح کاملی در خصوص شاخص CPI پرداختیم تا با این شاخص اقتصادی بیشتر آشنا شوید و بدانید که CPI چیست.