هایپرلجر چیست؟ استفاده از تکنولوژی بلاکچین برای کسب و کارها

هایپرلجر چیست؟

هایپرلجر، پروژه‌ای متن‌باز و سازمانی است که بنیاد لینوکس آن را برای توسعه پلتفرم‌ها و ابزارهای بلاکچینی قابل‌اعتماد، امن و مقیاس‌پذیر راه‌اندازی کرده است. برخلاف بلاکچین های عمومی، هایپرلجر بر بلاکچین‌های مجاز (Permissioned) تمرکز دارد؛ به این معنا که تنها کاربران احراز هویت‌شده اجازه مشارکت در شبکه را دارند. به‌طور کلی، Hyperledger خود یک بلاکچین نیست؛ بلکه مجموعه‌ای از پروژه‌ها، فریم‌ورک‌ها و ابزارهای تخصصی است که امکان ساخت شبکه‌های بلاکچینی قابل‌اعتماد، امن و سفارشی را برای سازمان‌ها فراهم می‌کند. این فناوری کاربردهای گسترده‌ای دارد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به مدیریت زنجیره تامین، هویت دیجیتال، امور بانکی، بیمه، سلامت و لجستیک اشاره کرد.

با توجه به این موضوع، هایپرلجر بستری فراهم می‌کند تا سازمان‌ها بدون نیاز به واسطه، اطلاعات را به‌صورت شفاف و تغییرناپذیر مبادله کنند. با این وجود، برای درک بهتر Hyperledger، توصیه می‌کنیم که ابتدا به سراغ مقاله بلاکچین چیست؟ بروید تا فهم آن برای شما ساده‌تر شود.

آموزش هایپرلجر فابریک

هایپرلجر فابریک یک فریم‌ورک متن‌باز برای ساخت شبکه‌های بلاکچین مجاز است که برای سازمان‌ها شرایطی فراهم می‌کند تا بتوانند بلاکچین های خصوصی را ایجاد کنند. بهتر است بدانید، بلاکچین هایی که با کمک Hyperledger ساخته می‌شوند از امنیت بالایی برخوردارند و می‌توانند به صورت سفارشی طراحی شوند. هایپرلجر فابریک بر پایه معماری ماژولار طراحی شده و برخلاف بلاکچین های عمومی مانند بیت کوین یا اتریوم، بر روی شبکه های بلاکچینی مجاز (Permissioned) تمرکز دارد.

با توجه به اهمیت این موضوع، در ادامه به آموزش هایپرلجر فابریک می‌پردازیم. هایپرلجر فابریک شرایطی فراهم کرده که هر سازمانی که از این فناوری استفاده می‌کند، در شبکه نودهایی به نام Peer داشته باشد. این نودها وظیفه ذخیره دفترکل و اجرای قرارداد هوشمند را بر عهده دارند. در هایپرلجر فابریک، تراکنش‌ها ابتدا توسط کلاینت پیشنهاد می‌شوند، سپس توسط نودهای تاییدکننده (Endorsing Peers) بررسی و امضا می‌شوند. پس از آن، ترتیب‌دهنده (Orderer) تراکنش‌های تایید شده را دسته‌بندی کرده و به دفترکل نهایی اضافه می‌کند.

فابریک همچنین از ساختار کانال استفاده می‌کند تا امکان تبادل داده‌های خصوصی بین زیرمجموعه‌ای از اعضای شبکه را فراهم کند. این ویژگی موجب افزایش امنیت، مقیاس‌پذیری و کنترل دسترسی در بلاکچین های سازمانی می‌شود. در نتیجه، هایپرلجر فابریک راهکاری حرفه‌ای و منعطف برای پیاده‌سازی بلاکچین در سطوح تجاری ارائه می‌دهد.

آشنایی با مهم ترین پروژه های هایپرلجر

اکنون که با هایپرلجر و هایپرلجر فابریک آشنا شدید، بهتر است بدانید که پیشرفت سریع فناوری بلاکچین نیازهای متعددی را در حوزه‌های مختلف سازمانی ایجاد کرده است. به همین دلیل، پروژه Hyperledger با هدف برطرف کردن نیازها و چالش‌های گسترده سازمان‌ها طراحی شده است. کاربردهای این فناوری به همین چند مورد خلاصه نمی‌شود و به مرور مجموعه متنوعی از پروژه‌ها برای پاسخگویی به نیازهای سازمان‌ها توسعه یافته‌اند. نکته حائز اهمیت این است که این پروژه‌ها اغلب با تمرکز بر مقیاس‌پذیری، امنیت، حریم خصوصی و قابلیت ماژولار طراحی شده‌اند. از همین رو در ادامه قصد داریم به معرفی بهترین پروژه‌های هایپرلجر بپردازیم:

پروژه Indy

ایندی (Indy)، پروژه‌ای نوآورانه در حوزه هویت غیرمتمرکز (Decentralized Identity) است. این پروژه با بهره‌گیری از فناوری دفترکل توزیع‌شده (Distributed Ledger)، بستری امن و پیشرفته برای ایجاد و مدیریت هویت دیجیتال فراهم می‌کند. این پلتفرم مجموعه‌ای از ابزارها و استانداردها را در اختیار توسعه‌دهندگان و کاربران قرار می‌دهد تا بتوانند هویت‌های دیجیتالی را به‌صورت ایمن، قابل اعتماد و محرمانه در بستر بلاکچین ایجاد کنند.

هدف اصلی ایندی، بازگرداندن کنترل اطلاعات هویتی به خود کاربران است. با استفاده از این زیرساخت، افراد می‌توانند بدون وابستگی به نهادهای متمرکز، هویت خود را در فضای دیجیتال اثبات کنند و در برابر تهدیداتی چون نقض حریم خصوصی، سو استفاده از داده‌ها و حملات سایبری، از اطلاعات خود محافظت نمایند.

پروژه Fabric

پیش‌تر شما را با پروژه هایپرلجر فابریک آشنا کردیم اما بهتر است بدانید که این پروژه از ابعادهای گسترده‌تری برخوردار است. برهمین اساس در این بخش به توضیح کامل‌تری در خصوص هایپرلجر فابریک می‌پردازیم. هایپرلجر فابریک (Fabric) یک پلتفرم دفترکل توزیع‌شده (DLT) مبتنی بر معماری ماژولار است که با هدف پاسخ‌گویی به نیازهای تجاری، ویژگی‌هایی مانند انعطاف‌پذیری، مقیاس‌پذیری، انطباق‌پذیری و محرمانگی را ارائه می‌دهد.

برخلاف بلاکچین‌های عمومی، فابریک تنها به اعضای احراز هویت‌شده اجازه مشارکت می‌دهد و این فرایند از طریق یک ارائه‌دهنده خدمات عضویت (MSP) انجام می‌شود. قراردادهای هوشمند در این پلتفرم به‌صورت Chaincode تعریف می‌شوند و قابلیت توسعه با زبان‌های Go و Node.js را دارند. از همین رو فابریک با تمرکز بر حفظ حریم خصوصی، از شبکه‌هایی پشتیبانی می‌کند که در آن‌ها اشتراک‌گذاری اطلاعات حساس باید با دقت و کنترل انجام شود.

پروژه Iroha

ایرا (Iroha)، یکی دیگر از پروژه‌های هایپرلجر است که توسط چند شرکت ژاپنی را راه اندازی شده است. توسعه‌دهندگان ایرا این پروژه را بر اساس یک چارچوب ساده برای ایجاد یک بلاکچین امن و پایدار طراحی کرده‌اند. این طراحی با تکیه بر الگوریتم اجماع بیزانس (Byzantine Fault-Tolerant Consensus) صورت گرفته است. به‌طور کلی این پروژه بر جایگزینی Hyperledger برای موبایل تمرکز دارد و از هیچ رمز ارزی پشتیبانی نمی‌کند.

پروژه Sawtooth

پروژه Sawtooth یک چارچوب انعطاف‌پذیر با معماری تفکیک‌شده است که امکان اجرای قراردادهای هوشمند به زبان‌های مختلف را فراهم می‌سازد. این پروژه با الگوریتم اجماع PoET فعالیت می‌کند و اغلب برای سازمان‌های بزرگ مناسب است.

پروژه Grid

Hyperledger Grid یکی از مهم‌ترین پروژه‌های هایپرلجر است؛ اکوسیستمی متشکل از چارچوب‌ها، کتابخانه‌ها و فناوری‌های هماهنگ که با هدف تسریع توسعه راه‌حل‌های DLT در زنجیره تامین طراحی شده است. گرید شرایطی برای توسعه‌دهندگان فراهم کرده تا آن‌ها بتوانند مولفه‌های مورد نیاز خود را بر اساس مدل بازار دلخواه انتخاب کرده و راه‌حلی متناسب با نیازهای خاص صنایع مختلف پیاده‌سازی کنند.

ابزارهای هایپرلجر فابریک چیست؟

یکی از دلایلی که هایپرلجر را به گزینه‌ای برجسته برای سازمان‌ها تبدیل کرده است، مجموعه‌ای از ابزارهای پیشرفته و قابل تنظیم آن است. این ابزارها برای توسعه‌دهندگان و مدیران شبکه شرایطی فراهم کرده تا با انعطاف پذیری بالا، زیرساخت بلاکچین اختصاصی خود را ایجاد کنند. از جمله این ابزارها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• Hyperledger Explorer
• Caliper
• Composer
• Bevel

به طور کلی Hyperledger Explorer برای مشاهده و بررسی تراکنش‌ها و وضعیت شبکه، Caliper برای ارزیابی عملکرد، Composer برای توسعه ساده‌تر اپلیکیشن‌ها و Aries برای مدیریت هویت غیرمتمرکز استفاده می‌شود. همچنین، Bevel امکان استقرار خودکار شبکه‌های هایپرلجر بر روی محیط‌های ابری را فراهم می‌کند.

جمع بندی

هایپرلجر یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های بلاکچین سازمانی است که توانسته نیاز بسیاری از صنایع را به‌خوبی پاسخ دهد. در چندین سال اخیر هایپرلجر پروژه‌های زیادی چون هایپرلجر فابریک، Indy و Grid، را راه‌اندازی کرد تا نشان دهد که بلاکچین تنها مختص به ارزهای دیجیتال نیست، بلکه می‌تواند ستون اصلی سیستم‌های اطلاعاتی سازمان‌ها باشد. افرادی که علاقه‌مند به شناخت هر چه بیشتر دنیای بلاکچین هستند بهتر است Hyperledger را نیز بشناسند و در خصوص آن اطلاع کاملی داشته باشند. برهمین اساس در این مقاله به توضیح کاملی در خصوص هایپرلجر و پروژه‌ها و ابزارهای مهم آن پرداختیم تا با این فناوری آشنا شوید.