پیش از اطلاع در خصوص سختی شبکه بیت کوین بهتر است بدانید بلاک چین این رمز ارز از مکانیزم اجماع اثبات کار (PoW) برای اعتبارسنجی و تایید تراکنش‌ها استفاده می‌کند. در قالب این شبکه ماینرها توان پردازشی دستگاه‌های سخت افزاری خود موسوم به ایسیک (ASIC) را برای پیدا کردن هش اختصاصی بلوک‌ها اختصاص می‌دهند. هش یک رشته کد تصادفی است که به‌صورت اختصاصی برای هر بلوک در زنجیره ایجاد می‌شود. ماینرها از طریق حدس زدن بر سر پیدا کردن هش بلوک‌ها رقابت می‌کنند.
بهتر است بدانید هر ماینر که زودتر هش بلوک را شناسایی کند و به تایید سایر گره‌ها برساند، موفق به استخراج بلوک شده و پاداش می‌گیرد. در اینجا پای یک شاخص مهم برای ارزیابی وضعیت فعالیت ماینرها در بلاک چین بیت کوین مطرح می‌شود. این شاخص، هش ریت (Hash Rate) نام دارد و برای ارزیابی سختی استخراج شبکه بیت کوین استفاده می‌شود. در ادامه ضمن معرفی این شاخص، نحوه محاسبه آن را بررسی خواهیم کرد و به مباحث زیر نیز می‌پردازیم.
- سختی شبکه بیت کوین چیست؟
- نحوه محاسبه سختی شبکه بیت کوین
- استخر استخراج بیت کوین
- نمودار سختی شبکه بیت کوین
- معنای افزایش یا کاهش سختی شبکه بیت کوین چیست؟
- رابطه میزان سختی شبکه بیت کوین با هاوینگ
سختی شبکه بیت کوین چیست؟
به زبان ساده، هش ریت یک شاخص برای تعیین میزان سختی استخراج شبکه بیت کوین است. بر این اساس تعداد هش هایی که مجموع ماینرها در شبکه بیت کوین برای حدس زدن هش بلوک‌ها امتحان می‌کنند که تحت عنوان شاخص هش ریت محاسبه می‌شود. البته در زمان نگارش این مطلب، سختی استخراج شبکه بیت کوین 478 اگزا هش است. یعنی در هر ثانیه معادل 478 اگزا هش از سوی ماینرها حدس زده می‌شود.
با این توضیح روشن است که هر چه هش ریت یک شبکه بیشتر باشد، نشان دهنده آن است که رقابت بین ماینرها بر سر استخراج بلوک ها افزایش یافته است. در نتیجه میزان سختی شبکه افزایش پیدا می‌کند. البته از طرفی دیگر سختی شبکه یک شاخص برای ارزیابی سلامت و امنیت بلاک چین بیت کوین محسوب می‌شود. به‌عبارت دیگر می‌توان گفت هر چه این شاخص بیشتر شود، امنیت شبکه بیت کوین نیز ارتقا می‌یابد.
نحوه محاسبه سختی شبکه بیت کوین
محاسبه سختی شبکه بیت کوین بر اساس تعداد هش تولید شده از سوی ماینرها در هر ثانیه صورت می‌گیرد. در شبکه بیت کوین به‌منظور حفظ پایداری و ثبات، سختی استخراج به‌صورت دوره‌ای بر اساس نرخ هش تنظیم می‌شود. داستان از این قرار است که تلاش می‌شود تا میانگین زمان استخراج بلوک در شبکه بیت کوین روی 10 دقیقه باقی بماند.
وقتی حضور ماینرها در شبکه بیشتر می‌شود، نرخ هش بالاتر می‌رود. به‌همین دلیل سختی استخراج افزایش پیدا می‌کند و اگر فعالیت ماینرها کاهش پیدا کند شرایط برعکس اتفاق می‌افتد. بر این اساس در ازای استخراج هر 2016 بلوک در زنجیره بیت کوین، سختی شبکه یکبار تنظیم می‌شود تا زمانی که استخراج هر بلوک روی 10 دقیقه باقی بماند.
استخر استخراج بیت کوین
نکته مهم این است که به دلیل افزایش دائمی سختی شبکه بیت کوین، ماینرها برای اینکه شانس خود را به‌منظور موفقیت در استخراج بلوک ها افزایش دهند، به‌صورت مجتمع در استخرهای استخراج دور هم جمع می‌شوند. به‌این ترتیب تعدادی ماینر توان استخراج دستگاه‌های خود را در استخر با هم به اشتراک می‌گذارند. این کار باعث می‌شود تا شانس یک استخر با توان پردازشی بالاتر در استخراج موفقیت آمیز بلوک‌ها بیشتر شود.
حتی جالب است بدانید که 5 استخر برتر استخراج بیت کوین، روی هم‌رفته 84 درصد ماینینگ بیت کوین معادل 45707 بلوک در سال 2023 را به‌خود اختصاص داده‌اند که عبارت‌اند از:
- استخر فاندری یو اس ای (Foundry USA): 30.5 درصد
- آنت پول (Antpool): 22.8 درصد
- اف تو پول (F2pool): 13.4 درصد
- ویا بی‌تی‌سی (Viabtc): 9.3 درصد
- بایننس پول (Binance Pool): 8.6 درصد
نمودار سختی شبکه بیت کوین
بهتر است بدانید میزان سختی شبکه بیت کوین مقدار مشخص و ثابتی نیست و تنها به تعداد استخراج کنندگان این شبکه بستگی دارد و براساس آن مقدار سختی شبکه تغییر می‌کند. تا قبل از سال 2017، هش ریت شبکه بیت کوین کمتر از 1 اگزا هش بر ثانیه (EH/s) بود. البته از آنجایی که در سال 2017 رالی صعودی بزرگ بیت کوین رخ داد. آنچه در نمودار زیر مشخص است، افزایش نرخ سختی شبکه بیت کوین به‌طور پیوسته است و تا نوامبر 2018 در محدوده 52 اگزا هش بر ثانیه بود. بعد از آن در مقطع زمانی کوتاهی ظرف یک ماه تا نیمه دسامبر 2018 هش ریت به 37 اگزا هش کاهش یافت.
در ادامه روند صعودی این شاخص تا جولای 2021 ادامه یافت. به‌طوری‌که میزان سخت شبکه بیت کوین به محدوده 179 اگزا هش بر ثانیه رسید. پس از آن شاهد کاهش یک ماهه هش ریت به محدوده 90 اگزا هش بودیم. بار دیگر روند روبه‌رشد این شاخص آغاز شد و این بار به رکورد تاریخی در روز 3 ژانویه 2024 در محدوده 520 اگزا هش بر ثانیه ختم شد. در زمان نگارش این مطلب در روزهای پایانی ژانویه 2024، شاخص سختی شبکه بیت کوین در محدوده 478 اگزا هش قرار دارد.
معنای افزایش یا کاهش سختی شبکه بیت کوین چیست؟
سختی شبکه بیت کوین دائما در حال تغییر است. سوال اساسی که در اینجا باید پاسخ دهیم این است که افزایش و کاهش این شاخص چه معنا و مفهومی دارد؟ بر این اساس وقتی سختی شبکه افزایش می‌یابد، شاهد اتفاقاتی متفاوتی هستیم که عبارت‌اند از:
• ماینرها نیاز به توان محاسباتی بیشتری برای استخراج بلوک ها دارند.
• میزان برق مصرفی برای استخراج یک بلوک در شبکه افزایش می‌یابد.
• امنیت شبکه بیشتر می‌شود.
در صورت کاهش سختی شبکه نیز اتفاقات فوق، کاملا معکوس می‌شوند. البته دقت داشته باشید که افت بیش از حد هش ریت، خطر حمله 51 درصد به شبکه را افزایش می‌دهد. لذا ماینرها باید روی این موضوع حساس باشند و اجازه کاهش بیش از حد سختی استخراج را ندهند.
رابطه میزان سختی شبکه بیت کوین با هاوینگ
کمتر از 90 روز تا رویداد بعدی هاوینگ بیت کوین در آوریل سال 2024 فاصله داریم. رویدادی بسیار مهم در شبکه بیت کوین که تاثیر بسیار زیادی روی فعالیت ماینرها و قیمت ارز دیجیتال BTC دارد. بر این اساس تجربه هاوینگ های قبلی نشان می‌دهد که سختی شبکه بیت کوین قبل از رویداد هاوینگ با پشت سر گذاشتن روند صعودی، رکورد‌های تاریخی جدیدی را ثبت می‌کند. به طوری که در ماه‌های پایانی سال 2022، هش ریت بلاک چین بیت کوین حدود 123 درصد رشد به همراه داشته است.
اما معمولا بعد از این رویداد، سختی استخراج برای مدتی نزولی می‌شود. چرا که با نصف شدن پاداش استخراج، عملا برخی از ماینرها مجبور به توقف فعالیت خود می‌شوند. این موضوع هش ریت شبکه را تا حدی کاهش می‌دهد؛ اما تجربه نشان داده که کاهش سختی شبکه چندان پایدار نیست و بعد از مدت کوتاهی بار دیگر روند صعودی در پیش می‌گیرد.
جمع بندی
در این مطلب به بررسی مفهوم سختی استخراج بیت کوین پرداختیم. ممکن است این سوال برای شما به میان آید که سختی استخراج شبکه بیت کوین تا کی ادامه دارد؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم تا زمان استخراج آخرین بیت کوین این روند ادامه خواهد یافت و زمان دقیق نمی‌توان برای آن مشخص کرد. که در حال حاضر بیش از 19.6 میلیون از مجموع 21 میلیون Bitcoin استخراج شده است. البته با توجه به‌رویدادهای هاوینگ، پیش‌بینی می‌شود که استخراج آخرین بیت کوین تا سال 2140 میلادی به‌طول بینجامد.
