همه کسانی که در بازار کریپتوکارنسی فعالیت می‌کنند، با توکن های کاربردی (Utility Token) آشنا هستند. بیت‌کوین، اتریوم و غیره همگی توکن های کاربردی برای شبکه‌های بلاک‌چین بازار کریپتو به‌شمار می‌روند. برای هر یک از این ارزهای دیجیتال نیز کاربرد خاصی تعریف شده است. در این بین در سال‌های گذشته تون‌های متفاوتی وارد بازار شدند و که یکی از آن‌ها توکن امنیتی است.
البته بسیاری از فعالان بازار با مفهوم توکن امنیتی یا اوراق بهادار (Security Token) آشنایی چندانی ندارند. این دسته از توکن‌ها با هدف تثبیت مالکیت افراد بر دارایی‌هایی مانند سهام شرکت‌ها در بستر بلاک‌چین تعریف می‌شوند. برهمین اساس ما در ادامه مقاله قصد داریم به توضیح کامل‌تری در خصوص این نوع توکن‌ها و موارد زیر بپردازیم پس از شما می‌خواهیم تا پایان مقاله با ما همراه شوید.
- توکن امنیتی چیست؟
- تفاوت توکن امنیتی و کاربردی چیست؟
- دلایل عرضه توکن امنیتی چیست؟
- انواع توکن امنیتی چیست؟
- توکن امنیتی سهام (Equity Token)
- توکن امنیتی اوراق قرضه (Debt Token)
- آیا توکن امنیتی، اوراق بهادار است؟
توکن امنیتی چیست؟
کلمه Security در زبان انگلیسی دو معنای مختلف “امنیت” و “اوراق بهادار” دارد. در همین راستا Security Token را در زبان فارسی به‌عنوان توکن امنیتی یا اوراق بهادار معرفی می‌کنند. این دسته از توکن‌ها، نوعی دارایی رمزنگاری شده هستند که مالکیت افراد را بر سهام شرکت‌ها نشان می‌دهند. معاملات سنتی سهام در بازارهای سرمایه کشورها جریان دارند. شرکت‌ها برای توسعه فعالیت خود از ظرفیت فناوری بلاک‌چین برای جذب نقدینگی استفاده می‌کنند. به‌این ترتیب که آن‌ها توکن های امنیتی اختصاصی خود را با شرایط ویژه در بستر بلاک‌چین تعریف می‌کنند. سپس این توکن‌ها را به‌فروش می‌رسانند. در واقع توکن های امنیتی را می‌توان به‌نوعی سهام دیجیتال در نظر گرفت.
تفاوت توکن امنیتی و کاربردی چیست؟
تا اینجا بررسی کردیم که توکن امنیتی چیست برهمین اساس در این قسمت لازم است به بررسی تفاوت توکن های امنیتی و کاربردی بپردازیم. همان‌طور که اشاره کردیم، توکن های امنیتی به‌نوعی نشان‌دهنده مالکیت افراد بر یک دارایی خارج از شبکه بلاک‌چین هستند. به‌عبارت دیگر شما با خرید و فروش این توکن‌ها در واقع بخشی از سهام یک شرکت را معامله می‌کنید. این در حالی است که توکن های کاربردی چنین ماهیتی ندارند. وقتی شما بیت کوین خریداری می‌کنید، به‌هیچ عنوان مالک بخشی از این شبکه بلاک‌چین نخواهید شد.
موضوع مهم دیگر درباره تفاوت توکن امنیتی و کاربردی مربوط به کاربردهای آن‌ها است. هر یک از ارزهای دیجیتال Utility، کاربرد خاصی دارند. به‌عنوان مثال بیت‌کوین به‌عنوان یک ارز دیجیتال برای پرداخت‌های الکترونیک همتا به همتا قابل استفاده است. از طرفی دیگر اتریوم علاوه بر کاربرد مشابه بیت‌کوین، برای پرداخت هزینه کارمزد در توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند در بستر این بلاک‌چین استفاده می‌شود.
در این مورد توکن کاربردی در مقابل توکن امنیتی قرار دارد زیرا این توکن‌ها برای تراکنش روزانه مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. هر یک از این توکن‌ها صرفا یک سند دیجیتال رمزنگاری شده هستند که مالکیت دارنده آن را بر سهام یک شرکت نشان می‌دهند. برهمین اساس هیچ کاربرد دیگری را نمی‌توان برای آن‌ها متصور بود. در کنار تفاوت‌هایی که برای این توکن‌ها ذکر کردیم، یک شباهت میان آن‌ها وجود دارد. شباهت اصلی آن‌ها در قیمتشان است زیرا قیمت آن‌ها به‌هیچ عنوان ثابت نیست و بسته به‌عوامل گوناگونی در گذر زمان تغییر می‌کند.
دلایل عرضه توکن امنیتی چیست؟
در سال‌های اخیر شاهد افزایش استقبال شرکت‌ها از عرضه توکن امنیتی هستیم. چرا این شرکت‌ها به‌جای فعالیت در بازار سهام سنتی، به این سمت گرایش پیدا کرده‌اند؟ پاسخ به‌این سوال را از چند جنبه می‌توان بررسی کرد. اولین و مهم‌ترین دلیل، تامین نقدینگی است. در یک بازار سنتی سهام، معمولا سرمایه‌گذاران محدودی فعالیت می‌کنند. اما با عرضه توکن های امنیتی یک شرکت می‌تواند خود را در مقابل سرمایه‌های بین‌المللی قرار دهد. این موضوع فرصت تامین مالی در حجم و اندازه‌های بیشتری را فراهم می‌کند.
از آن گذشته انعطاف‌پذیری در یک بازار مبتنی بر فناوری بلاک‌چین در مقایسه با بازارهای سنتی سهام به‌مراتب بیشتر است؛ چرا که فناوری بلاک‌چین زیرساخت لازم برای حرکت به‌سمت تمرکززدایی را فراهم می‌کند. در نتیجه سرمایه‌گذاران بیشتری از پروژه‌های این چنینی استقبال خواهند کرد. همان‌طور که می‌دانید کریپتوکارنسی یک بازار 24 ساعته بدون تعطیلی است و از این موضوع با هیچ بازار سهام دیگری در کشورهای مختلف جهان قابل مقایسه نیست.
انواع توکن امنیتی چیست؟
توکن امنیتی توسط یک شرکت تولید و عرضه می‌شود. به‌همین دلیل هر توکن شرایط خاص خود را دارد که از سوی صادرکننده تعریف می‌شود. برهمین اساس شما باید قبل از خرید یک توکن، امتیازات و اختیاراتی که به‌موجب آن بهر‌ه‌مند می‌شوید را به‌دقت ارزیابی کنید. در حال حاضر این توکن‌ها انواع متفاوتی دارند و آن‌ها را می‌توان به دو گروه اصلی تقسیم کرد که عبارت‌اند از:
1. توکن امنیتی سهام (Equity Token)
هر واحد از این توکن در واقع نماینده یک سهم از مجموعه سهام شرکت است. بنابراین دقیقا کاربردی مشابه سهام سنتی دارد. با خرید این توکن شما در سود و زیان یک شرکت سهیم می‌شوید. معمولا سود سهام‌داران نیز در قالب توکن پرداخت می‌شود. علاوه بر آن شما به‌عنوان سهام‌دار بسته به تعداد توکن امنیتی که در اختیار دارید، از حق رای در تصمیم‌گیری‌های شرکت نیز برخوردار خواهید شد. رای‌گیری‌ها نیز در بستر بلاک‌چین به‌صورت کاملا شفاف برگزار می‌شوند. این شرایط مشابه با شرایط توکن حاکمیتی است زیرا دارندگان توکن های حاکنیتی نیز با داشتن حق رای می‌توانستند در آینده آن پلتفرم تاثیر گذار باشند.
2. توکن امنیتی اوراق قرضه (Debt Token)
توکن امنیتی اوراق قرضه نوع دیگری از توکن های امنیتی است که با خرید آن‌ها مالکیت شرکت به‌شما تعلق نمی‌گیرد. بلکه این توکن‌ها توسط شرکت‌ها تنها با هدف تامین مالی عرضه می‌شود. شرکت با فروش این توکن متعهد می‌شود که در سر رسید مشخصی، اصل سرمایه را به همراه سود آن در اختیار خریداران قرار دهد. این توکن‌ها در واقع مشابه اوراق قرضه هستند که امروز هم در کشور ما خرید و فروش می‌شوند.
آیا توکن امنیتی همان اوراق بهادار است؟
در کشورهایی مانند آمریکا که اجازه خرید و فروش توکن امنیتی داده شده، این دارایی‌ها به‌عنوان اوراق بهادار شناخته می‌شوند. هر دارایی که تحت عنوان اوراق بهادار شناسایی شود، باید مطابق قوانین کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) عرضه و معامله شود. بد نیست که نیم نگاهی به مفهوم اوراق بهادار از نظر SEC بیندازیم. حکم دادگاه عالی آمریکا در سال 1946 در پرونده شکایت این کمیسیون علیه شرکت هوی (Howey) مبنای عمل SEC قرار می‌گیرد. در قالب این حکم، چهار ویژگی برای اوراق بهادار ذکر شده که عبارت‌اند از:
- پول نقد در آن سرمایه‌گذاری می‌شود.
- سرمایه‌گذاری در آن با هدف کسب سود مالی صورت می‌گیرد.
- سرمایه‌گذاری در یک شرکت یا کسب‌وکار انجام می‌شود.
- سود حاصل سرمایه‌گذاران از محل فعالیت شرکت‌ها به‌دست می‌آید.
خرید و فروش توکن های امنیتی تحت نظارت کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا در این کشور صورت می‌گیرد. با توجه به نقش آمریکا در بازار کریپتو به‌نوعی می‌توان ادعا کرد که عملا SEC عرضه تمام توکن های امنیتی در دنیا را زیر چتر نظارتی خود دارد. این موضوع قطعا به سامان‌دهی و قانون‌مندی خرید و فروش توکن های امنیتی کمک می‌کند؛ اما چالش‌هایی را هم برای تمرکززدایی به‌همراه دارد.
کلام پایانی
در این مطلب بررسی کردیم که توکن امنیتی چیست و چگونه کار می‌کند. همان‌طور که مشاهده کردید، در مقایسه با توکن های کاربردی معمولا در بازار کریپتو، با دارایی‌های متفاوتی روبه‌رو هستیم. این دارایی‌ها در حال حاضر در مقیاس محدود در صرافی‌های ارز دیجیتال معامله می‌شوند. برهمین اساس باید منتظر ماند و دید که فراگیر شدن بازار کریپتو در سراسر دنیا به توسعه عرضه سهام دیجیتال در قالب توکن های امنیتی توسط شرکت‌های بزرگ در دنیا منتهی می‌شود یا خیر؟