در سالهای اخیر در بازار ارزهای دیجیتال معاملات مختلفی روی کار آمدند که هر یک از فرآیندی متفاوت برخوردار بودند. یکی از انواع معاملات در بازار ارزهای دیجیتال معاملات فیوچرز و اسپات میباشد. برهمین اساس معاملهگران در بازار کریپتوکارنسی میتوانند خرید و فروش ارزهای دیجیتال را در معاملات اسپات (Spot) و فیوچرز (Futures) به راحتی انجام دهنند.
تنها کافی است در خصوص هر یک از این شیوههای معامله، اطلاعاتی کسب کنید و در خصوص تفاوت معاملات فیوچرز و اسپات آگاهی داشته باشید. پیشنهاد معاملهگران حرفهای همواره آن است که افراد تازه وارد به بازار رمز ارزها بهسراغ معاملات اسپات بروند. زیرا معاملات فیوچرز نیاز به تجربه و اطلاعات بالایی دارد. برهمین اساس ما در ادامه مقاله قصد داریم به توضیح کاملتری در خصوص تفاوت معاملات فیوچرز و اسپات و موارد زیر بپردازیم.
- معاملات اسپات چیست؟
- مهم ترین تفاوت های معاملات اسپات و فیوچرز
- نحوه اجرای معاملات
- قیمت معاملات اسپات و فیوچرز
- اهرم معاملاتی (Leverage)
- نحوه کسب سود در معاملات فیوچرز و اسپات
- حجم معاملات اسپات و فیوچرز
- کارمزد معاملات فیوچرز و اسپات
- ریسک معاملات فیوچرز و اسپات
- بهره مندی از مزایای فورک ارز دیجیتال
معاملات اسپات چیست؟
پیش از ارائه توضیحات در خصوص تفاوت میان معاملات فیوچرز و اسپات بهتر است ابتدا با مفهوم این دو معامله آشنا شوید. معاملات اسپات (Spot Trading) به معاملاتی گفته میشود که کاربر به صورت مستقیم یک دارایی را خریداری کند و هزینه آن را نیز بهصورت فوری پرداخت کند. همچنین در این نوع معاملات دارایی خریداری شده بهصورت آنی به خریدار تحویل داده میشود. البته این نوع معاملات تنها مختص به بازار ارزهای دیجیتال نمیباشد بلکه در سایر بازارهای مالی نیز کاربرد دارد.
مهم ترین تفاوت های معاملات فیوچرز و اسپات
اکنون که معاملات اسپات آشنا شدید بهتر است با رجوع به مقاله معاملات فیوچرز در خصوص این روش معاملاتی نیز اطلاعاتی بهدست آورید تا با تفاوتهای معاملات فیوچرز و اسپات بیشتر آشنا شوید. اما بهتر است بدانید این دو روش معاملاتی تفاوتهای بسیار زیادی با یکدیگر دارند. از شیوه اجرا گرفته تا ریسک و کارمزد بین معاملات اسپات و فیوچرز تفاوت وجود دارد. برهمین اساس ما در ادامه مقاله قصد داریم روی 8 نکته مهم در خصوص تفاوت معاملات فیوچرز و اسپات تمرکز کنیم. زیرا هر یک از این 8 نکته از اهمیت بالایی برخوردارند.
نحوه اجرای معاملات
اولین و مهمترین تفاوت معاملات فیوچرز و اسپات، مربوط به شیوه اجرای این دو معامله است. در قالب معاملات اسپات، انتقال مالکیت ارز دیجیتال بین خریدار و فروشنده رخ میدهد. این در حالی است که در معاملات فیوچرز بههیچ عنوان ارز دیجیتال جابهجا نمیشود. بلکه دو طرف معامله، یک قرارداد مبتنی بر قیمت ارز دیجیتال امضا میکنند. همچنین در معاملات فیوچرز استاندارد، قرارداد دارای سررسید مشخصی است؛ اما در معاملات فیوچرز دائمی، قرارداد بدون تاریخ سررسید منعقد میشود. البته معامله فیوچرز صرفا بر اساس پیشبینی قیمت ارز دیجیتال انجام میپذیرد.
قیمت معاملات فیوچرز و اسپات
در هر لحظه معمولا بین قیمت معاملات معاملات فیوچرز و اسپات در یک ارز دیجیتال تفاوت وجود دارد. قیمت اسپات بر اساس عرضه و تقاضا در بازار تعیین میشود. اما قیمت معاملات فیوچرز بر اساس قیمت اسپات مشخص میگردد. در کنار آن نرخ بهره ضمنی (Future Premium) نیز به قیمت اسپات اضافه میشود تا قیمت معامله فیوچرز بهدست بیاید.
اگر بخواهیم در خصوص نرخ بهره ضمنی به توضیحاتی بپردازیم باید بگوییم نرخ بهره ضمنی نوع حق بیمه در معاملات آتی بهشمار میرود. هر چند در بسیاری از اوقات نرخ بهره مثبت است؛ اما دقت داشته باشید که ممکن است این عدد منفی هم باشد. همچنین معمولا مقدار نرخ بهره ضمنی بر اساس میزان تقاضای اهرم معاملاتی در معاملات فیوچرز تعیین میشود.
اهرم معاملاتی (Leverage)
در معاملات فیوچرز ابزاری به نام لوریج یا اهرم در اختیار شما قرار دارد. فرض کنید شما 100 دلار در اختیار دارید و قصد دارید با آن وارد یک پوزیشن معاملاتی لانگ بیت کوین شوید. این امکان وجود دارد که با استفاده از اهرم معاملاتی بهنوعی از صرافی وام بگیرید و با سرمایه بیشتری وارد معامله شوید. مثلا اگر اهرم 10 را انتخاب کنید، صرافی مبلغ 1000 دلار در اختیار شما قرار میدهد. در عوض 100 دلار بهعنوان وثیقه نزد صرافی باقی میماند. بدون تردید این موضوع یکییگر از دلایل افزایش استقبال از معاملات فیوچرز نسبت به اسپات است.
البته در معاملات اسپات خبری از اهرم معاملاتی نیست و این فناوری تنها در خصوص معاملات فیوچرز صدق میکند. بلکه در معاملات اسپات باید بهاندازه سرمایهای که در اختیار دارید، وارد معاملات شوید. البته برخی از صرافیها از معاملات اسپات توکنهای اهرمی هم پشتیبانی میکنند. در عین حال معمولا اهرم این توکنها خیلی کمتر از معاملات فیوچرز است.
نحوه کسب سود در معاملات فیوچرز و اسپات
موضوع مهم دیگری که باید در نظر داشته باشید، نحوه کسب سود در معاملات معاملات فیوچرز و اسپات است. معاملات اسپات ارز دیجیتال شما را در معرض یک بازار یک طرفه قرار میدهد. بهاین معنی که فقط از محل افزایش قیمت ارز دیجیتال شانس کسب سود دارید. این در حالی است که با معاملات فیوچرز از بازار دو طرفه بهرهمند میشوید. بهاین معنی که میتوانید از افزایش یا کاهش قیمت ارزهای دیجیتال سود کسب کنید. اگر پیشبینی شما مبنی بر افزایش قیمت یک رمزارز است، باید پوزیشن معاملاتی خرید یا لانگ (Long) باز کنید. در مقابل اگر بر این باورید که قیمت ارز دیجیتال کاهش خواهد یافت، باید بهسراغ پوزیشن معاملاتی فروش یا شورت (Short) بروید.
حجم معاملات اسپات و فیوچرز
مورد پنجم ارتباط به تفاوت ذاتی معاملات معاملات فیوچرز و اسپات ندارد. بلکه تجربه نشان میدهد که حجم معاملات فیوچرز در بازار ارزهای دیجیتال همواره چندین برابر معاملات اسپات است. اصلیترین دلیل این اختلاف، دو طرفه بودن بازار معاملات فیوچرز است. بهعبارت دیگر حتی اگر بازار رمز ارزها در روند نزولی قرار داشته باشد، معاملات فیوچرز شانس کسب سود را برای معاملهگران باقی میگذارند. بررسی روند نزولی معاملات اسپات در طول سال 2022 و 2023 بهدلیل افت قیمت ارزهای دیجیتال بهخوبی گویای همه چیز است.
کارمزد معاملات فیوچرز و اسپات
محاسبه کارمزد در معاملات اسپات و فیوچرز هم معمولا متفاوت است. صرافیها برای معاملات فیوچرز و اسپات، معمولا نرخ کارمزد (Fee Rate) در نظر میگیرند. گاهی اوقات نرخ کارمزد ثابت و در مواقعی هم بهصورت شناور تعریف میشود. در معاملات اسپات مقدار کارمزد از ضرب کردن هزینه در نرخ کارمزد بهدست میآید.
در مقابل در معاملات فیوچرز ابتدا نرخ کارمزد در هزینه معامله ضرب میشود. در کنار آن معمولا یک ضریب دیگر برای کارمزد معاملات فیوچرز در نظر گرفته میشود. این ضریب از تقسیم تعداد قراردادهای فیوچرز روی جفت ارز معاملاتی بر قیمت باز یا بستن پوزیشن بهدست میآید. در ادامه با ضرب کردن این عدد در حاصلضرب نرخ کارمزد در هزینه معامله، مبلغ کارمزد بهدست میآید.
ریسک معاملات فیوچرز و اسپات
یکی دیگر از تفاوتهای مهم معاملات فیوچرز و اسپات در ریسک این دو روش معاملاتی است. زیرا معاملات فیوچرز بهدلیل استفاده از لوریج معمولا ریسک بسیار زیادی دارند. همچنین از آن جایی که نوسانات قیمت شدید، ویژگی ذاتی ارزهای دیجیتال است. استفاده از لوریج باعث میشود که میزان ضرر و زیان شما با تغییر قیمت ارز دیجیتال نیز چند برابر شود.
مثال فوق درباره Bitcoin را در نظر بگیرید. در حالت عادی اگر با 100 دلار وارد پوزیشن معاملاتی شوید، با کاهش قیمت 10 درصدی بیت کوین، شما 10 دلار ضرر خواهید کرد. این در حالی است که در صورت استفاده از لوریج 10، با کاهش 10 درصدی قیمت بیت کوین میزان ضرر شما 100 دلار میشود. در این حالت ضرر شما برابر وثیقه میشود و در نتیجه پوزیشن معاملاتی بهصورت خودکار توسط صرافی لیکویید میشود.
در معاملات اسپات، خبری از این مشکل نیست. تا قبل از اینکه اقدام به فروش ارز دیجیتال کنید، پوزیشن معاملاتی بسته نخواهد شد. بههمین دلیل ریسک بهمراتب کمتری در مقایسه با معاملات فیوچرز متوجه شما میشود. در عین حال معاملات اسپات هم چالش خاص خود را دارند. بعد از خرید ارز دیجیتال، باید برای مراقبت از دارایی خود، آن را بهیک کیف پول مطمئن انتقال دهید. در غیر این صورت خطر حملات هکری دارایی شما را تهدید میکند.
بهره مندی از مزایای فورک ارز دیجیتال
همانطور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم در معاملات اسپات، مالکیت ارز دیجیتال بین افراد جابهجا میشود. بههمین دلیل تا زمانی که یک ارز دیجیتال را تحت مالکیت خود دارید، از مزایای فورک (Fork) در بلاکچین اختصاصی آن بهرهمند میشوید. بهعنوان مثال ماجرا هاردفورک شبکه بیت کوین و ایجاد لایت کوین را در نظر بگیرید. در آن زمان بهازای هر یک از دارندگان بیتکوین، معادل تعداد کوین در اختیارشان، لایت کوین هم تحویل گرفتند. هر چند که خیلی نمیتوان روی چنین موضوعاتی حساب ویژه باز کرد.
کلام پایانی
در این مطلب بررسی کردیم که تفاوت معاملات فیوچرز و اسپات چیست و هر یک از آنها چه ویژگیهایی دارند. مجموع 8 تفاوت معاملات اسپات و فیوچرز نشان میدهند که افراد تازهکار بهتر است کار خود را با معاملات اسپات آغاز کنند. با انجام معاملات اسپات ریسک کمتری متوجه شما خواهد بود و بههمین دلیل با استرس کمتری راه و رسم معاملهگری را یاد بگیرید. برهمین اساس تنها زمانی وارد معاملات فیوچرز ارز دیجیتال شوید که تجربه و تخصص کافی در تحلیل تکنیکال بهدست آورده باشید.