انواع بلاک چین؛ بررسی مزایا و معایب انواع فناوری های بلاکچین

بلاک چین یا Blockchain چیست؟

بهتر است پیش از آشنایی با انواع بلاکچین در خصوص این فناوری اطلاعاتی داشته باشید. بلاک چین یک فناوری نوین است که به عنوان پایه اصلی برای ایجاد ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین به کار می‌رود، اما کاربردهای آن به مراتب بیشتر از ارزهای دیجیتال است و می‌تواند در حوزه‌های مختلفی از اقتصاد و صنایع دیگر مورد استفاده قرار گیرد. در اصل، بلاک‌چین یک راهکار غیرمتمرکز برای ذخیره و تایید تراکنش‌ها و داده‌ها است که توسط یک شبکه از کامپیوترها اداره می‌شود.

همچنین این تکنولوژی به صورت یک زنجیره‌ بلوک‌ها عمل می‌کند، هر بلوک شامل اطلاعاتی است که به صورت رمزگذاری شده تراکنش‌ها و داده‌های مربوط به یک بازه زمانی خاص را شامل می‌شود. همچنین هر بلوک یک لیست از تراکنش‌ها و یک هش از بلوک قبلی را نیز دارد که این ویژگی به آن امکان می‌دهد که اطلاعات در بلاک‌ها به صورت پیوسته مرتبط باشند و هر تلاشی برای تغییر در یکی از بلوک‌ها به طور خودکار مشخص شود.

انواع بلاکچین

همانطور که در بخش‌های بالا به آن اشاره کردیم کاربرد بلاک چین تنها به بازار ارزهای دیجیتال خلاصه نمی‌شود و این فناوری در بیشتر حوزه‌ها کاربرد دارد. با در نظر داشتن این موضوع بلاک چین در چندین سال اخیر با پیشرفت‌های زیادی روبرو بوده و انواع بلاکچین به وجود آمده است. البته اولین نوع بلاک چین برای ارز دیجیتال بیت کوین بلاک چین عمومی می‌باشد اما این فناوری از انواع متفاوتی تشکیل شده است. برهمین اساس در ادامه مقاله قصد داریم به معرفی انواع بلاکچین بپردازیم تا شما با مزایا و معایب این تکنولوژی آشنا شوید.

بلاک چین عمومی (Public Blockchain)

بلاک چین عمومی یا همان Public Blockchain یکی از انواع بلاکچین است که برای اولین بار در بیت کوین به چشم خورد. این بلاک چین یک دفتر کل توزیع شده است که بدون نیاز به اجازه شخصی یا ارگانی و حتی بدون محدودیت فعالیت می‌کند. که اصطلاحا به این نوع تکنولوژی Permission Less می‌گویند.

با استفاده از این بلاک چین هر شخصی می‌تواند با دسترسی به اینترنت برای تبدیل شدن به یک نود یا گره مجاز و مشارکت در شبکه، به یک پلتفرم بلاک چین ورود کند. از همین رو فردی که از این بلاک چین استفاده می‌کند می‌تواند به رکوردهای فعلی و پیشین، تایید تراکنش‌ها یا انجام اثبات کار برای بلوک‌های بعدی و استخراج ماینینگ دسترسی پیدا کنند. همچنین افرادی که از بلاک چین عموی استفاده می‌کنند نیاز به استفاده از هویت حقیقی و واقعی ندارند و می‌توانند با نام مستعار نیز فعالیت کندو این فناوری توسط هیچ شخص و نهادی مدیریت نمی‌شود و به صورت غیرمتمرکز فعالیت می‌کند.

برهمین اساس تمامی مواردی که به آن اشاره کردیم از ویژگی‌ها و مزایای بلاک چین عمومی محسوب می‌شود، البته باید به این نکته توجه کرد که این فناوری از معایبی نیز برخوردار است. به صورت کلی بلاک چین عمومی با مشکلاتی همچون سرعت پایین تایید تراکنش‌ها همراه است و این مشکل برای افرادی که از بلاک چین عمومی استفاده می‌کنند مشکل ساز است، زیرا تایید تراکنش‌ها در بلاک چین عمومی ممکن است با چند دقیقه یا چند ساعت تاخیر انجام می‌شود. همچنین این فناوری از مقیاس پذیری پایین‌تری نسبت به سایر بلاک چین‌ها برخوردار است.

بلاک چین خصوصی (Private Blockchain)

اگر بخواهیم یکی دیگر از انواع بلاکچین را به شما معرفی کنیم می‌توانیم به بلاک چین خصوصی (Private Blockchain) اشاره کنیم. بهتر است بدانید که بلاک چین خصوصی تنها در یک شبکه فعالیت می‌کند و عموما تعداد محدودی از اعضای نهادها یا سازمان‌ها اجازه دسترسی به این نوع بلاک چین را دارند. از همین رو اختیارات سازمان‌ها در خصوص این نوع بلاک چین محدود است. همچنین از این شبکه برای رای گیری، مدیریت زنجیره تامین، هویت دیجیتال، مالکیت دارایی و غیره استفاده می‌شود. البته برخلاف بلاک چین عمومی این فناوری تراکنش‌ها را با سرعت بیشتری تایید می‌کند و از مقیاس پذیری بیشتری برخوردار است، که این موضوع مورد توجه افراد زیادی قرار گرفته است.

اما باید به این نکته توجه کرد که بلاک چین‌های خصوصی از نودهای کمتری بهره‌مند است، برهمین اساس احتمال حمله‌های امنیتی در این بلاک چین بیشتر است. از همین رو در صورتی که گره‌ها به سیستم مدیریت مرکزی دسترسی پیدا کنند، توانایی دسترسی به کل نودها در شبکه را خواهند داشت، که این موضوع از معایب بلاک چین خصوصی به حساب می‌آید و باعث شده سازمان‌های زیادی از فعالیت در این نوع بلاک چین ها خودداری کنند.

اکنون که با دو نوع بلاک چین آشنا شدید بهتر است بدانید که Consortium Blockchain نیز یکی دیگر از انواع بلاکچین است که ترکیبی از دو بلاک چین عمومی و خصوصی می‌باشد و به صورت نیمه متمرکز فعالیت می‌کند.

از همین چندین سازمان‌ یا شرکت‌ می‌توانند با استفاده از این بلاک چین در یک بستر مشترک و به راحتی و با امنیت کامل اطلاعات را با یکدیگر در میان بگذارند. البته بهتر است بدانید که این فناوری از ویژگی‌های بسیار زیادی برخوردار است. از همین رو از آنجایی که تمام اعضا به نتیجه برسند می‌توانند داده‌های ثبت شده درون این نوع بلاک چین را تغییر دهند.

هیبرید (Hybrid Blockchain) یکی دیگر از انواع بلاکچین می‌باشد که از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، این بلاک چین نیز همچون کنسرسیوم عمل می‌کند و ترکیبی از بلاک چین خصوصی و عمومی است و از مزایا و معایب این دو بلاک چین بهره‌مند است. البته این بلاک چین نسبت به کنسرسیوم انعطاف پذیری بیشتری به همراه دارد که همین موضوع باعث شده کاربران بتوانند یک بلاک چین خصوصی را به چندین بلاک چین عمومی پیوند دهند و قابل ذکر است که تراکنش‌ها در شبکه هیبرید درون همان شبکه تایید می‌شود. با در نظر داشتن این موضوع قصد داریم چند مورد از مزایا و معایب مهم این بلاک چین را به شما معرفی کنیم.

از همین رو بهتر است بدانید که ورود برای عموم افراد در این بلاک چین آزاد است و این موضوع باعث می‌شود تا هر فردی بتواند از این شبکه استفاده کند. همچنین این پروژه به شکلی راه اندازی شده تا در صورت نیاز و براساس نظر افراد ترانکش‌ها و فعالیت‌ها بر روی شبکه نمایش داده شود یا نه. با در نظر داشتن این موضوع می‌توان گفت که این بلاک می‌تواند از حمله ۵۱ درصدی جلوگیری کند که تمامی این موارد را می‌توانیم به عنوان مزایای بلاک چین هیبرید شناخته می‌شود.

البته باید به این نکته اشاره کرد که این بلاک چین نیمه متمرکز است و به صورت شفاف فعالیت نمی‌کند و افرادی که در این شبکه فعالیت می‌کنند پاداش دریافت نمی‌کنند.

جمع بندی

پیشرفت هر چه بیشتر دنیای بلاک چین باعث شده تعداد زیادی بلاک چین متفاوتی طراحی شود تا افراد براساس اهدافی که در نظر دارند بتوانند به انتخاب انواع بلاکچین بپردازند. البته باید توجه کرد که دسترسی به انواع بلاکچین برای تمامی افراد امکان پذیر نمی‌باشد، زیرا برخی از بلاک چین ها همچون بلاک چین خصوصی تنها برای تعدادی از اعضای سازمان‌ها و نهادها راه اندازی شده است و سایر افراد نمی‌توانند به این نوع بلاک چین ها دسترسی پیدا کنند. با در نظر داشتن این موضوع در این مقاله به معرفی انواع بلاکچین پرداختیم تا شما با این فناوری بیشتر آشنا شوید و در خصوص مزایا و معایب آن‌ها نیز اطلاعاتی داشته باشید.